‘Steeds meer West-Vlamingen onder bewind, en de taak van de bewindvoerder is niet eenvoudig.'
Onze balie, de West-Vlaamse vrederechters en de hulpverleners wensten deze week, zeker na de aanval op onze West-Vlaamse confrater De fauw, de complexe problematiek van de bewindvoering én hun samenwerking onder de aandacht te brengen.
Die samenwerking loopt al even, en dus was het ook een goed moment deze eens 'in the picture' te zetten.
Er werd daarvoor woensdag ook een persmoment georganiseerd.
Onder meer het Nieuwsblad pikte het nieuws over de samenwerking op.
Het nieuwsblad.
De Krant van West-Vlaanderen.
Het aantal zorgbehoevende West-Vlamingen onder bewindvoering neemt zienderogen toe, en de omstandigheden waaronder bewindvoerders hun complexe taak moeten uitvoeren, zijn vaak delicaat. Het is geen eenvoudige taak. In uitzonderlijke omstandigheden worden bewindvoerders zelfs met agressie geconfronteerd, zoals het drieste incident met mr. De fauw verleden week heeft aangetoond. Maar in de meeste gevallen is bewindvoering gelukkig een positief verhaal.
1 op 100 West-Vlamingen staan ‘onder bewind’.
Bijna 1 op 100 West-Vlamingen kan door ouderdom, ziekte of handicap niet meer voor zichzelf, zijn centen en goederen zorgen en werd daarom door de vrederechter een bewindvoerder toegewezen. Dit aantal neemt nog voortdurend toe. De West-Vlaamse vredegerechten behandelen momenteel meer dan 10.000 dossiers ‘bewind’ op een totaal van 1.192.000 inwoners.
De belangrijkste redenen van een bewind zijn psychische problemen bij kwetsbare personen maar vooral de vergrijzing. De demografische evolutie van de vergrijzing doet verwachten dat ook de nood aan meer bewindvoering zich in de toekomst trouwens versneld zal verderzetten. In het komende decennium zal het aandeel 65-plussers met meer dan 22% stijgen. Een opvallend groot aantal dossiers komt trouwens uit de kustgemeenten. De vergrijzing en het ‘pensioentoerisme’ zorgen daarvoor.
De bewindvoerder als manusje-van-alles.
Bewindvoering zorgt ervoor dat er veel mensen (vrederechters, advocaten, zorgsector maar ook de familiale context) betrokken zijn bij het dagelijkse reilen en zeilen van de persoon die onder bewind staat. De bewindvoering tast in wezen de beslissingsbevoegdheid van de beschermde persoon aan, wat soms kan leiden tot spanningen en frustraties.
De bewindvoerder zelf moet vaak een manusje-van-alles zijn: juridische raad geven, administratieve hulp bieden, financiën beheren en psychologisch ondersteunen. Indien dit takenpakket dan nog gepaard gaat met verbaal of fysiek geweld van de beschermde persoon, spreekt het voor zich dat dit geen eenvoudige taak is. Er is reflectie nodig over wat te doen bij dergelijk verbaal of fysiek geweld tegen betrokken actoren. Verdere opleiding kan zinvol zijn maar ook het in kaart brengen van het profiel van de persoon die onder bewind komt te staan, zodat de juiste begeleidende maatregelen kunnen worden genomen. Daar is zekerheid van voldoende capaciteit op elk betrokken niveau voor nodig.
De druk op de zorgsector, justitie en de advocatuur stijgt.
Het stijgend aantal zaken en de toenemende complexiteit leggen steeds meer druk op sociale diensten, vredegerechten en zowel familiale als professionele bewindvoerders.
De sociale diensten van de woon- en zorgcentra, ziekenhuizen en OCMW’s moeten meer en meer aanvragen tot beschermingsmaatregelen indienen en worden vaak geconfronteerd met vragen van de familie bij de uitvoering van het bewind. De vredegerechten, die instaan voor het installeren en opvolgen van het bewind, zetten in op ondersteuning van de bewindvoerders bij de uitvoering van de wettelijke taken.
In veel gevallen wordt iemand van de familie als bewindvoerder aangesteld. Als er geen familiaal bewindvoerder kan aangesteld worden, wordt een professionele bewindvoerder, doorgaans een advocaat, aangesteld. Zowel de zorgsector als de balie zetten al enkele jaren fors in op de opleiding van bewindvoerders.
Hulpverleners, bewindvoerders en griffiepersoneel worden bij de behandeling van hun dossiers, die steeds maar toenemen, ook vaker met uiteenlopende vragen van juridische, technische, financieel-administratieve aard geconfronteerd.
De balie van West-Vlaanderen, de vredegerechten en de zorgverleners wijzen er op dat de overheidsfinanciering gelijke tred moet houden met de stijgende nood aan bewindvoering en de omkadering ervan zodat de kwaliteit en de veiligheid bij dergelijke dienstverlening kan gegarandeerd blijven.
Een stuurgroep.
Enkele maanden geleden al, werden door de zorgsector, magistratuur en advocatuur op West-Vlaams niveau de krachten gebundeld om een performant en efficiënt antwoord te bieden op het groeiend aantal bewindvoeringen en de stijgende complexiteit ervan.
De praktijk heeft aangetoond dat de brede problematiek van de bewindvoering, waarvan verbaal of fysiek geweld door de pupil maar één (gelukkig uitzonderlijk) facet is, meer overleg tussen de diverse actoren vereist. Zorgsector, vredegerechten en advocatuur zijn ‘partners’ waarbij de brug tussen mekaars sterke troeven moet worden geslagen.
Op provinciaal niveau werd daartoe een stuurgroep opgericht met vertegenwoordigers uit alle betrokken partijen om een noodzakelijke multidisciplinaire samenwerking verder concreet te maken. Dit is een uniek en vernieuwend project, met als doel verder streven naar meer kwaliteit en humane dienstverlening voor de beschermde persoon en de naasten.